Nattigheid

Waterschade ontstaat onder meer door lekkende leidingen, een defecte cv of CV -ketel, een verstopte goot of een ondergelopen terras waardoor het water het huis in loopt. Waterschade is niet altijd direct zichtbaar. Een overstroming van uw terras of dakgoot valt eerder op dan een lekkende leiding achter de muur. Bij zulke verborgen lekkages wordt de schade pas zichtbaar als het kwaad al is geschied. Door water achter of in de muur stijgt de luchtvochtigheid van een ruimte. Dit is al snel schadelijk, zeker voor kwetsbaar werk op papier zoals tekeningen, grafiek en fotografie.

Een schilderij is een samenvoeging van diverse materialen die elk op hun eigen manier reageren op water. Vlekken en verkleuringen zijn een veelvoorkomend gevolg van vochtschade aan een kunstwerk. Ook kan schimmel ontstaan door langdurige vochtinwerking. Nagels, nietjes en schroeven kunnen oxideren en daarmee aanzienlijke schade aan het doek aanbrengen.

Het doek, paneel en spieraam van een schilderij nemen door de aard van het materiaal veel water op. Hierdoor gaat het hout en linnen uitzetten. Als deze onderdelen vervolgens niet adequaat worden gedroogd, heeft dit als gevolg dat het materiaal van het werk krimpt. Het uitzetten en krimpen, leidt tot vervorming en spanningen in de verf- en vernislaag. Hierdoor gaat deze barsten en breken.

Vocht kan ook in de grondlaag of verflaag trekken van een schilderij en de hechting tussen de lagen verzwakken waardoor het risico bestaat dat lagen van elkaar loskomen. De vernislaag kan door water worden weggewassen waardoor er lange strepen over het doek worden getrokken.

VOORKOMEN
Een waterschade kan het einde betekenen van bijzondere, dierbare en onvervangbare kunstobjecten en brengt daarnaast aanzienlijke kosten met zich mee.

Voor bescherming tegen de desastreuze orkaan Harvey werden de musea in Houston beschermd met damwanden enzandzakken. Daarnaast werden collecties geëvacueerd of naar hoger gelegen verdiepingen gebracht. Na afloop bleken deze maatregelen zinvol want de musea en de collecties in Houston bleven grotendeels ongeschonden.

In de aanloop naar de zware orkanen van afgelopen periode hebben een aantal Amerikaanse verzekeringsmaatschappijen de afweging gemaakt om kostbare particuliere bezittingen en collecties te evacueren om erger te voorkomen. De forse kosten hiervan waren te verwaarlozen in vergelijking met de schade die kan ontstaan door een orkaan.

Dichter bij huis heeft het Van Abbemuseum in Eindhoven een waterkeringsinstallatie die automatisch in werking treedt als de stand van de rivier De Dommel een kritisch niveau bereikt. Deze dam beschermt de collectie en de bibliotheek van het museum tegen waterschade bij een verhoogde waterstand. Dit voorkomt dat bij hoog water de collectie geëvacueerd moet worden met alle logistieke en financiële gevolgen van dien.

Een professionele evacuatie of de aanleg van een eigen waterkeringsinstallatie is voor veel particulieren niet realistisch of een te zware vorm van preventie. Maar met deze maatregelen kan veel nattigheid en narigheid worden voorkomen.

TOCH SCHADE
Als u ondanks uw preventiemaatregelen toch te maken krijgt met waterschade is het van belang dat u eerst maatregelen treft om te zorgen dat de schade niet erger wordt. Maak foto’s van de oorzaak en situatie ter plaatse en bewaar eventuele beschadigde onderdelen. Afhankelijk van het medium en het soort materiaal zijn specifieke handelingen nodig om verdere schade aan natte kunstvoorwerpen te voorkomen. De beheersing en behandeling van schade aan kunst is specialistisch werk. Neem daarom in geval van waterschade aan uw kunst contact op met een restaurateur of een reconditioneerder om de schade zo veel mogelijk te beperken en de omvang van de schade te achterhalen. Een goede documentatie van de schade bevordert de schadeafwikkeling en daarom is het van belang dat u van alle fases tijdens de schade foto’s maakt. Meldt de schade ook zo snel mogelijk bij onze schadeafdeling. Hier kan beoordeeld worden of er sprake is van dekking en of het wenselijk en/of noodzakelijk is om een schade-expert de situatie ter plaatse op te laten nemen.

Voor vragen en advies over het beschermen en verzekeren van uw kunstcollectie en bijzondere bezittingen kunt u contact opnemen met de medewerkers van Ars Mundi.

WATERIG WERK
Tot besluit leest u als kunstliefhebber hieronder waarom water en kunst niet altijd als water en vuur hoeven te zijn. En dat gaat verder dan een aquarel of een zeegezicht van Mesdag:

De doorbraak van de Sint-Anthonisdijk bij Amsterdam, werd in 1651 geschilderd door Jan Asselijn. En is in 2015 aangekocht door het Rijksmuseum. Dit schilderij toont de dijkdoorbraak in 1651 bij Amsterdam en is door de kunstenaar weergegeven als een ramp van Bijbelse proporties.

La refuge, van Stéphane Tidet, is een simpele hut zoals deze overal op de wereld zijn te vinden maar in deze hut regent het altijd.

Fortuna, van Leonard van Munster, is een tijdelijk installatie bestaand uit een jacht dat door de golven lijkt te zijn neergesmakt op het Mahlerplein te midden van het glas en beton van de kantoren op de Zuid-As in Amsterdam.

Waterlicht, van Studio Roosegaarde toont op gevaarlijk en verleidelijk mooie wijze hoe Nederland eruit ziet als de dijken in Nederland het begeven.

Treasures from the wreck of the unbelievable, is een nieuwe serie werken van Damïen Hirst waarmee hij een mythe creëert over kunstzinnige schatten die ooit bestemd waren voor een zonnetempel. De artefacten zijn opgedoken uit de diepte van de oceaan en nog tot december 2017 te zien in Venetië. De stad die zelf ook geen onbesproken relatie met het water heeft.