Wij kennen alle uitdagingen waar de business professionals voor staan en kunnen ze door ons grote marktaandeel inzichten verschaffen in overwegingen en besluiten van hun peers. Hierdoor zijn we naast adviseur ook een volwaardig sparringpartner.
Zorgplicht notaris bij wijziging huwelijkse voorwaarden
Tijdens het huwelijk zijn de huwelijkse voorwaarden tussen een man en vrouw gewijzigd ten nadele van de vrouw. In dit arrest staat de vraag centraal of de zorgplicht van de notaris met zich brengt dat in dit geval sprake is van een vergaande waarschuwings- en vergewisplicht.
De zaak
Een man en vrouw zijn in 1997 op huwelijke voorwaarden gehuwd. De huwelijkse voorwaarden zijn in 2009 en 2016 gewijzigd ten nadele van de vrouw. Bij beide wijzingen was een notaris betrokken. In de echtscheidingsprocedure heeft de vrouw getracht de wijzigingen te vernietigen. Het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden heeft in deze procedure geoordeeld dat de man er redelijkerwijs op mocht vertrouwen dat de medewerking van de vrouw aan de wijzigingen in overeenstemming was met haar wil. De wijze waarop de betrokken notarissen zich hebben gekweten van hun taak, laat volgens het hof nauwelijks ruimte voor de stellingen van de vrouw dat zij onvoldoende is voorgelicht over de gevolgen van de wijzigingen en dat daarom haar wil niet in overeenstemming zou zijn geweest met haar verklaring. Door het hof is geen zorgplichtschending door de notarissen aangenomen.
Oordeel Hoge Raad
Dat Hoge Raad overweegt in dit arrest, in lijn met zijn vaste jurisprudentie, dat de notariƫle tussenkomst bij de wijziging van huwelijkse voorwaarden mede strekt tot bescherming van partijen. Artikel 43 lid 1 Wet op het notarisambt (Wna) bepaalt niet alleen dat de notaris aan partijen tijdig tevoren de gelegenheid moet bieden om van de inhoud van de akte kennis te nemen en dat de notaris de zakelijke inhoud van een akte moet mededelen en daarop een toelichting moet geven, maar ook dat de notaris zo nodig wijst op de gevolgen die uit de inhoud van de akte voortvloeien. Deze verplichting om op de gevolgen te wijzen, omvat ook de verplichting zich ervan te vergewissen dat de partijen die gevolgen begrijpen. De verplichting om op de gevolgen te wijzen en zich ervan te vergewissen dat de partijen die gevolgen begrijpen, wint aan gewicht naarmate die gevolgen voor partijen of een van hen nadeliger of riskanter zijn.
De Hoge Raad overweegt vervolgens dat uit de overwegingen van het hof niet blijkt dat het hof heeft onderzocht of de notarissen specifiek aan de waarschuwingsverplichting hebben voldaan. Wanneer het hof daarmee heeft miskend dat op de notarissen een waarschuwingsplicht rustte, geeft dat oordeel blijkt van een onjuist rechtsopvattingen. Indien het hof heeft geoordeeld dat aan de waarschuwingsplicht is voldaan, is dat oordeel onvoldoende gemotiveerd. Daarnaast oordeelt de Hoge Raad dat ook het oordeel dat sprake was van wilsovereenstemming bij de vrouw onvoldoende is gemotiveerd.
Hoge Raad 2 februari 2024, ECLI:NL:HR:2024:165
Belangrijke rol voor de notaris
Dit arrest is relevant voor de invulling van de zorgplicht van de notaris bij het verlijden van een akte. Uit het arrest volgt dat op de notaris een versterkte zorgplicht rust wanneer sprake is van (zeer) nadelige gevolgen voor een van de partijen. Op grond van de feiten in deze zaak lijken er sterke aanwijzingen te bestaan dat de vrouw de gevolgen van de wijzigingen onvoldoende kon overzien. In dat geval is er derhalve een belangrijke rol voor de notaris weggelegd zodat misbruik wordt voorkomen.
Meer weten over beroepsaansprakelijkheid voor notarissen? Neem contact op met claimsspecialist Max Remmen
Contact