Zakelijk

Nederlandse verzekeraars leven sancties na die door de EU zijn opgesteld naar aanleiding van de situatie in Oekraïne. Sancties zijn dwingende instrumenten die worden ingezet als reactie op schendingen van onder andere het internationaal recht. In dit geval vanwege de oorlog in Oekraïne.

De sanctielijsten worden regelmatig aangepast op basis van verscherpte sancties door onder andere de Verenigde Naties (VN), de Verenigde Staten (VS) en de Europese Unie (EU). Bedrijven en vooral financiële instellingen, waaronder verzekeraars, moeten momenteel extra alert zijn op toevoegingen aan de sanctielijsten in verband met de oorlog tussen Oekraïne en Rusland.

Onder de Nederlandse Sanctiewetgeving is het verboden om bij te dragen aan ondersteuning van een activiteit of transactie van een persoon, entiteit of land op de sanctielijsten. Er staan hoge boetes op het niet naleven van sanctiewetgeving. Voor verzekeraars is het van belang dat zij bij het aangaan van de verzekering, tijdens de looptijd en voor uitkering nagaan of de bij de verzekering betrokken personen (bijvoorbeeld de verzekeringnemer, de uitkeringsgerechtigde of de uiteindelijk belanghebbende) op een sanctielijst staan.

VLC & Partners blijft de situatie met betrekking tot het Rusland-Oekraïne conflict op de voet volgen en wij houden ons aan alle toepasselijke (sanctie)wet- en regelgeving. Uiteraard geven wij ook invulling aan eventuele verdere sancties.  De actuele (sanctie)wet- en regelgeving vindt u op de website van de Europese Commissie.

De ontwikkelingen in Oekraïne leiden tot nieuwe sancties tegen vooral Russische personen, entiteiten en sectoren. Het aantal nieuwe sancties en de impact wijzigt snel. Ook hebben sancties effect op verzekeringen en op hoe verzekeraars omgaan met wet- en regelgeving. Wat betekent dit voor u?

De sanctieclausule op verzekeringscertificaten
Door de situatie in Oekraïne voegen veel verzekeraars de sanctieclausule toe aan verzekeringscertificaten. Dit betekent dat door de toevoeging van Oekraïne en Rusland aan de sanctielijst een eventuele schade niet betaald wordt door verzekeraars. De sanctiebepalingen hebben hiermee niet alleen invloed op brand- of transportverzekering maar ook op de schade-uitkering van bijvoorbeeld een (beroeps-)aansprakelijkheid- of cyberverzekering. Doet u zaken met Rusland of Oekraïne? Wees dan extra alert dat er bij een eventuele schade geen dekking is.

Wat houdt de sanctiewet in?
De Sanctiewet stelt wettelijke eisen aan (financiële) instellingen om hun integriteit te waarborgen en zo ongewenste handel, witwassen en terrorisme te bestrijden. Het is onder de Sanctiewet verboden om bij te dragen aan ondersteuning van een activiteit of transactie van een persoon, entiteit of land op de sanctielijsten. Voor verzekeraars is het van belang dat zij bij het aangaan van de verzekering, tijdens de looptijd en voor uitkering nagaan of de bij de verzekering betrokken personen (bijvoorbeeld de verzekeringnemer, de uitkeringsgerechtigde of de uiteindelijk belanghebbende) op een sanctielijst staan. Als dit het geval is, dan mag er geen zakelijke relatie worden aangegaan, zoals een verzekering sluiten. Ook mag er niet worden betaald of uitgekeerd. De Nederlandse verzekeraars leven sancties na die door de EU zijn opgesteld naar aanleiding van de situatie in Oekraïne. Sancties zijn dwingende instrumenten die worden ingezet als reactie op schendingen van onder andere het internationaal recht. In dit geval vanwege de oorlog in Oekraïne.

Heeft u vragen over de sanctiewetgeving of uw verzekeringen? Neem dan contact met ons op. Of neem direct contact op met uw accountmanager.

Verzekeraars kunnen en mogen niet altijd uitkeren. Een aantal oorzaken is uitgesloten, waaronder molest. Onder molest vallen bijvoorbeeld schaden die zijn ontstaan in conflictsituaties en door  menselijk handelen veroorzaakte, gewelddadige calamiteiten. Oorlog en andere grootschalige calamiteiten zijn vaak uitgesloten van dekking vanwege het cumulatierisico en het mogelijk in gevaar brengen van de financiële stabiliteit van verzekeraars. Sommige vormen ervan zijn dan ook wettelijk geregeld.   

Het is een reguliere schadeverzekeraar met zetel in Nederland verboden om schades te verzekeren die zijn veroorzaakt door of ontstaan uit een gewapend conflict, burgeroorlog, opstand, binnenlandse onlusten, oproer of muiterij die zich in Nederland voordoen. Het verbod geldt alleen voor verzekeraars onder Nederlands toezicht. Bijkantoren van buitenlandse partijen kunnen voor Nederlandse klanten wél dekking bieden tegen vormen van molest. 

Voor onderlinge verzekeraars is een wettelijke uitzondering gemaakt. Voor die verzekeraars geldt het hierboven beschreven verbod niet. Daarbij gaat het specifiek om onderlinge waarborgmaatschappijen met zetel in Nederland en ondernemingen op onderlinge grondslag met zetel buiten Nederland die uitsluitend schadeverzekeringen aangaan met betrekking tot schade die veroorzaakt kan worden door, of ontstaan uit, gewapend conflict, burgeroorlog, opstand, binnenlandse onlusten, oproer en muiterij.

In zee-, transport-, luchtvaart- en reisverzekeringen is het wel toegestaan risico’s van molest te verzekeren in de algemeen gebruikelijke molestclausules zolang De Nederlandsche Bank (DNB) daartegen geen bedenkingen naar voren heeft gebracht. 

Deze vraag kan alleen uw verzekeraar beantwoorden, maar het ziet ernaar uit dat het Oekraïne-Rusland conflict valt onder definitie Molest.

In zee-, transport-, luchtvaart- en reisverzekeringen is het wel toegestaan risico’s van molest te verzekeren in de algemeen gebruikelijke molestclausules zolang De Nederlandsche Bank (DNB) daartegen geen bedenkingen naar voren heeft gebracht. Hier is echter wel vaak sprake van een oorlogsclausule. Verzekeraars hebben in het Oekraïne-Rusland conflict al een beroep gedaan en het dekkingsgebied beperkt, zodat Oekraïne, de Zwarte Zee of de Zee van Azov (de hele kustlijn, inclusief Rusland en Oekraïne) is uitgesloten als dekkingsgebied.

Bel uw accountmanager van VLC & Partners bij vragen over molest en of dit risico is gedekt.

Het betalings- of kredietrisico dat een bedrijf loopt wanneer het producten of diensten levert aan debiteuren gevestigd in de Oekraïne en Rusland waarbij deze prestaties pas na levering hoeven te worden betaald (zogenoemd ‘handelskrediet’), is als gevolg van de oplopende politieke spanning in de regio verder toegenomen. In reactie op de ontwikkelingen is goed om dit risico te heroverwegen en mogelijk maatregelen te treffen, bijvoorbeeld door nieuwe leveringen te doen op basis van vooruitbetaling of door het verkrijgen van aanvullende garanties. De dekking die kredietverzekeraars bieden aan leveranciers kan als gevolg hiervan verder worden aangepast of ingetrokken, zowel in termen van beschikbare dekkingscapaciteit als op het gebied van premie en voorwaarden. Voorlopig zal er niet of nauwelijks nieuwe of aanvullende dekking in de kredietverzekeringsmarkt worden aangeboden in afwachting van de verdere ontwikkelingen.  

Vanwege de recente ontwikkelingen in Oekraïne zeggen veel verzekeraars de polisdekking voor het oorlogsrisico op. De opzegging geldt voor Goederentransportverzekeringen met dekking voor het oorlogsrisico. Met deze dekking zijn goederen verzekerd tegen schade door oorlog en op oorlog gelijkende handelingen. De verzekerde zaken zijn alleen gedekt als ze zich bevinden aan boord van zeeschepen en luchtvaartuigen. In de polisvoorwaarden is omschreven wat de dekking precies inhoudt.

Veel verzekeraars hebben de polisdekking voor het oorlogsrisico opgezegd met inachtneming van de opzegtermijn van 7 dagen. Dit betekent dat u er rekening mee moet houden dat verzekerde zaken aan boord van zeeschepen of luchtvaartuigen vanaf 7 dagen na de datum van opzegging door de verzekeraar niet meer verzekerd zijn voor schade door aan oorlog gerelateerde oorzaken. De dekking voor het oorlogsrisico vervalt daarmee op veel verzekeringen vanaf 3 maart 2022. De verzekerde zaken die voor de door verzekeraar genoemde einddatum van dekking al geladen zijn in het zeeschip of het luchtvaartuig, blijven gedekt voor het oorlogsrisico. Raadpleeg voor de exacte datum en gevolgen voor de dekking van uw verzekering, uw recente poliscorrespondentie hieromtrent.

Op dit moment is de opzegging van de polisdekking voor het oorlogsrisico alleen van toepassing voor alle zendingen naar, van of via Oekraïne, de Zwarte Zee of de Zee van Azov (de gehele kustlijn, inclusief Rusland en Oekraïne). Verzekeraars behouden zich het recht voor om dit gebied aan te passen naar de meest recente ontwikkelingen.

Cyberverzekeringen richten zich niet specifiek op bedreigingen uit een land of regio en kennen daardoor in de regel geen specifieke uitsluiting(en). Maar, ‘oorlog’ kan in sommige gevallen opgenomen zijn als uitsluiting. Denk bijvoorbeeld aan een ransomware vanuit Oekraïne en/of Rusland dan valt het betalen van losgeld niet onder de dekking. Let op: neem bij een cyberaanval of een vermoeden daarvan direct contact op met de Cyber Incident Manager (contactgegevens vindt u terug op de polis) óf uw accountmanager van VLC & Partners.

Vanwege de ontwikkelingen rond Oekraïne heeft het Nationaal Cyber Security Centre (NCSC) een advies verspreid met een aantal ‘hapklare’ handelingsperspectieven (zie bullets hieronder). Veel nuttige en begrijpelijke preventietips zijn te vinden op de website van het Digital Trust Center (DTC).  

In het algemeen geldt: 

• Houd je aan de basismaatregelen cybersecurity. De digitale aanvallen in de Oekraïne verschillen in methodiek, dit onderstreept de noodzaak van het naleven van de basismaatregelen.
• De AIVD en het MIVD hebben recent een publicatie uitgebracht waarin ze zeven momenten benadrukken waarin een cyberaanval door statelijke actoren gestopt kan worden. Dit kan helpen uw digitale weerbaarheid tegen statelijke digitale aanvallen te verhogen. 
• Houd monitoring en detectie in de gaten. Neem bij verdacht netwerkverkeer contact op met het Computer Emergency Response Team (CERT) voor uw sector of het NCSC (indien uw bedrijf deel uitmaakt van een als ‘vitaal’ aangemerkte sector). 
• Let specifiek op de basismaatregel ‘segmenteer netwerken’. Vooralsnog worden cyberaanvallen gericht ingezet in de regio Oekraïne. Voorkom dat een gerichte digitale aanval op een instantie in de regio overslaat op systemen.  

De situatie in een land kan snel veranderen, bekijk voordat je een reis boekt altijd de reisadviezen van het ministerie van Buitenlandse Zaken. Deze zijn leidend voor reisverzekeraars en kunnen gevolgen hebben voor de dekking van je reis- en annuleringsverzekering. Neem bij twijfel of vragen contact met ons op.

De kleurcode van het reisadvies van de Nederlandse overheid is ‘rood’ voor heel Oekraïne. Dat betekent dat het te gevaarlijk is om naartoe te reizen. De overheid heeft aangeraden om in geen geval erheen te reizen en heeft duidelijk gemaakt dat zij niet kunnen helpen. Ook voor aan Oekraïne en Rusland grenzende landen zijn aangescherpte reisadviezen uitgegeven. Voor Rusland en Moldavië geldt inmiddels het reisadvies 'oranje', en voor een aantal (grens)regio's 'rood'. 

Alleen in specifieke gevallen geeft de annuleringsverzekering recht op een uitkering. Neem contact op met je reisbureau, touroperator of vervoersmaatschappij om te overleggen over de mogelijkheden. Je hebt altijd het recht de reis te annuleren. Maar houd er rekening mee dat je verplicht bent de reissom te betalen die je op dat moment verschuldigd bent. 

Het conflict in Oekraïne kan ook leiden tot juridische problemen. Denk aan problemen met geboekte of geannuleerde reizen, leveranciers die gekochte goederen niet leveren of afnemers die bestelde artikelen niet in ontvangst kunnen nemen. Rechtsbijstandsverzekeraars staan in die gevallen voor hun klanten (zowel particulier als zakelijk) klaar en helpen hen verder. Bel uw accountmanager van VLC & Partners bij vragen.