Aandacht voor gelijke kansen en meer zekerheid in werk en inkomen nu en later

Al in 2019 heeft Wouter Koolmees opdracht gegeven om te onderzoeken hoe we onze sociale infrastructuur kunnen aanpassen om ons voor te bereiden op het nieuwe tijdperk. Begin juni 2021 presenteerde de Sociaal Economische Raad (SER) zijn ontwerpadvies voor het verbeteren van de arbeidsmarkt. Met dit advies komt de SER met een breed pakket voorstellen voor de komende kabinetsperiode om te zorgen voor een eerlijker verdeelde welvaart, gelijke kansen in werk en inkomen en een verbeterde inzetbaarheid. Een vitaal Nederland dus. In dit artikel nemen we je mee in de belangrijkste aanbevelingen en wat het implementeren ervan betekent voor jou als werkgever. Als afsluiter geven we je een aantal tips hoe je nu al kunt inzetten op gelijkheid en inzetbaarheid. Want niet alleen de overheid heeft een rol in de veranderingen, ook jij als werkgever en jouw werknemers kunnen samen al veel bereiken.

Wat zijn de belangrijkste punten van het ontwerpadvies?

We zetten de adviezen met impact op werkgevers op een rij:

Dienstverband voor onbepaalde tijd wordt het uitgangspunt
De SER vindt baanzekerheid belangrijk en beveelt daarom aan om het aantal tijdelijke contracten te maximeren op 3 in maximaal 3 jaar en de onderbrekingstermijn te laten vervallen. Alleen voor scholieren en studenten blijft een onderbrekingstermijn gelden van 6 maanden en voor seizoensarbeid 3 maanden. Ook moeten nulurencontracten en oproepcontracten worden vervangen door een basiscontract waarbij de werkgever een minimaal aantal uur per kwartaal garandeert.

Aandacht voor een ‘leven lang ontwikkelen’ en een route van werk-naar-werk
Aandacht voor inzetbaarheid nu en in de toekomst, geeft het ‘leven-lang-ontwikkelen’ steeds meer inhoud. Zo wordt het leven lang ontwikkelen budget ingevoerd ter ondersteuning van duurzame inzetbaarheid. Bij dreigend ontslag kunnen werkgever en werknemer een beëindiging van het dienstverband afspreken waarbij de werkgever de werknemer helpt aan nieuw werk. Er is dan geen transitievergoeding verschuldigd.

Gelijke kansen, een andere kijk op arbeidsongeschiktheid en werk/privé in balans
Het uitgangspunt voor de SER is gelijke kansen voor iedereen. Zij adviseren daarom een betere kinderopvang voor 0-13 jaar, zodat werk en privé beter in balans (kunnen) komen.

Kan iemand niet werken door ziekte? Het streven moet dan zijn diegene zo goed mogelijk te laten terugkeren in werk. Werkgevers blijven daarom verantwoordelijk voor twee jaar loondoorbetaling. Omdat dit voor vooral kleinere werkgevers een impactvol traject is, stelt het SER voor de verplichting voor loondoorbetaling en de verplichtingen voor re-integratie onder te brengen in een verzekering. Dit is een uitbreiding van de verzuim ontzorgverzekering waarbij niet alleen het financiële risico (gedeeltelijk) wordt afgedekt, maar ook de re-integratie wordt overgedragen.

Tot slot worden er ook twee aanbevelingen gedaan over de WIA. Zo wordt het minimum arbeidsongeschiktheidspercentage verlaagt van 35% naar 15% en wordt de toerekening van de uitkeringsduur van een WGA-dossier aan een werkgever verlaagd van 10 naar 5 jaar.

Wat betekenen de voorstellen voor jou als werkgever?

De arbeidsmarkt verandert snel door nieuwe technieken en technologieën. Hierdoor worden er andere competenties en vaardigheden gevraagd van werknemers. Daarnaast zien we ook dat de behoeftes van mensen op het gebied van werk veranderen. Baanzekerheid, gelijke kansen en werk-privébalans worden steeds belangrijker gevonden. Als werkgever is het daarom belangrijk om juist nu te kijken naar jouw rol als werkgever en de inzetbaarheid van je werknemers, nu en in de toekomst.

Dienstverbanden
Het vaste dienstverband als uitgangspunt zorgt ervoor dat je op een andere manier naar je strategische personeelsplanning moet kijken. Vaste contracten zorgen voor stabiliteit en kostenvoordelen zoals een lage WW-premie. Maar je moet er ook rekening mee houden dat ontslag niet zomaar meer mogelijk is.

Een leven lang ontwikkelen
Het ‘leven lang ontwikkelen’ budget geeft werkgevers en werknemers de ruimte om opleidingen te faciliteren. Inzetten op een actief beleid door werkgevers en eigen regie van werknemers wordt belangrijk. Langer doorwerken wordt de norm, alleen zullen niet alle beroepsgroepen fysiek of mentaal in staat zijn om hun hele werkzame leven dezelfde werkzaamheden uit te kunnen voeren. Denk hierbij aan de stratenmaker die het op latere leeftijd fysiek extra zwaar krijgt. Hiermee is ook de link gelegd met het advies van de commissie Borstlap die voorstelt elke inwoner dezelfde leerkansen en hetzelfde leerbudget wil geven. Hierbij heeft een ieder zelf de ruimte te bepalen wanneer hij of zij dit budget wil inzetten.

Focus op vitaliteit en gelijke kansen
De SER verwacht dat door het verlagen van het arbeidsongeschiktheidspercentage werkgevers een financiële prikkel gaan voelen en daardoor zullen de inspanningen voor 2e spoor en begeleiding na toekenning WGA toenemen. Dit is positief voor de ex-werknemer die begeleiding krijgt maar ook voor werkgevers die de mogelijkheid krijgen om zelf direct invloed te hebben op de uitkeringslasten die worden toegerekend.

Wacht niet tot na de kabinetsformatie. Dit kan je nu al doen!

We zullen de formatie van het nieuwe kabinet moeten afwachten om te zien welke adviezen er worden overgenomen. Toch hoeven we niet te wachten op de formatie om aan de slag te gaan met inzetbaarheid, gelijke kansen en verzuim. Want relevant is het sowieso en het aanpakken zal jouw bedrijf dan ook ten goede komen. Dus wil je nu aan de slag? Dit kan je al doen:

Neem het verzuimbeleid nog eens onder de loep
Wat gebeurt er nu met langdurig zieken en loopt dat proces goed? Hoeveel mensen zijn er de afgelopen 2 jaar met een -35% arbeidsongeschiktheid beschikking weggegaan? Het is verstandig om eens te kijken wie er nu de ex-werknemers met een WGA/ ZW-uitkering begeleid. Is het UWV voor u de partij die dit doet, wat doet u dan zelf en wanneer heeft u de (ex-)werknemer voor het laatst gesproken of uitgenodigd voor een kop koffie? Laat u als werkgever ook goed adviseren of het UWV of de private markt uw beste partner is voor arbeidsongeschiktheidsrisico’s.

Maak een strategisch personeelsplan
Wij adviseren u alvast na te denken over uw personeelsplanning. Wat als ‘flex’ meer ‘vast’ moet worden? Wat betekent dat voor u?  Wilt u meer uitbesteden en extern inhuren of juist meer in eigen beheer gaan nemen?  

Zet het ‘leven lang ontwikkelen’ budget nu al in
Heeft uw bedrijf al een duurzaam inzetbaarheidsbeleid? Met de subsidie voor een leven lang ontwikkelen kunnen werkgevers hier op inspelen en invulling aan geven. Wij zien veel werkgevers worstelen om een goed beleid neer te zetten en te bepalen waarmee ze moeten starten. Ons advies is om gewoon te starten, wij helpen graag! Maak een plan, zet de acties uit en ga het doen! Begin klein en bouw door op het succes.