Kiezen tussen twee kwaden? De notaris die aansprakelijk wordt gesteld voor beoogde executieverkoop
De notaris die aansprakelijk wordt gesteld voor beoogde executieverkoop
Een notaris krijgt de opdracht tot executoriale verkoop van een woning. Vervolgens ontstaat er discussie tussen de hypotheekhouder en de curator die executoriaal beslag had gelegd onder de woning. Die discussie gaat met name over de waarde van de woning. Nadat de curator en de notaris aansprakelijk zijn gesteld door de hypotheekhouder weigert de notaris zijn medewerking. De curator vordert in deze kort geding procedure medewerking van de notaris.
De zaak
In deze uitspraak staat een geschil tussen een curator als eiser en een notaris als gedaagde centraal. Naar aanleiding van een faillissement en een persoonlijke aansprakelijkstelling op grond van onbehoorlijk bestuur, wordt een van de bestuurders van een failliete rechtspersoon veroordeeld tot betaling van 100% van het tekort in de boedel (€136.390,87). Als gevolg hiervan besluit de curator executoriaal beslag te leggen onder de woning van de bestuurder. Omdat de curator voornemens is het huis te executeren, laat hij twee taxatierapporten opstellen door verschillende makelaars. De makelaars komen op twee totaal verschillende taxatiewaarden uit (€285.000 en €550.000). Omdat de hypotheekhouder van mening is dat de uiteindelijke verkoopopbrengst lager zal zijn dan de resterende hypotheekschuld (€357.945,01), verzet zij zich tegen de executie. De hypotheekhouder laat tevens weten dat als de notaris de executie voortzet en de opbrengst lager is dan de hypotheekschuld, hij aansprakelijk gesteld zal worden voor misbruik van recht. Als gevolg van de twee uiteenlopende taxatierapporten en de mogelijke aansprakelijkstelling namens de hypotheekhouder, besluit de notaris zijn medewerking voor de executie niet te verlenen.
Oordeel van de rechtbank
In deze procedure vordert de curator de medewerking van de notaris bij de executie van de woning van de bestuurder. De voorzieningenrechter oordeelt dat de beweegredenen van de notaris om niet mee te werken ongegrond zijn. Allereerst geldt dat de curator voldoende heeft onderbouwd dat het eerste taxatierapport (€285.000) niet juist tot stand is gekomen en dat het tweede rapport (€550.000) een realistischer beeld schept van de te verwachten opbrengst. Omdat in dat geval geen restschuld overblijft, oordeelt de voorzieningenrechter dat het uitoefenen van zijn bevoegdheid door de curator geen misbruik van bevoegdheid oplevert. Omdat de kans klein is dat de curator met succes door de hypotheekhouder aansprakelijk wordt gehouden, bestaat er geen gegronde reden de opdracht te weigeren. Derhalve oordeelt de voorzieningenrechter dat de notaris aan de executie dient mee te werken.
Bronnen | Rechtbank Overijssel 18 juli 2023 | ECLI:NL:RBGEL:2023:2835
Kiezen tussen twee kwaden
Het gebeurt met enige regelmaat dat een notaris zich in kort geding laat dagvaarden om zijn medewerking aan, bijvoorbeeld, een executieverkoop te laten bevelen. Wanneer de vordering jegens hem wordt toegewezen, wordt de notaris in de regel veroordeeld in de proceskosten van het kort geding. Dat voelt vaak wrang, omdat de notaris moet kiezen tussen twee kwaden. Immers, werkt hij mee, dan loopt hij het risico aansprakelijk te zijn jegens de hypotheekhouder. En weigert hij (ten onrechte), dan loopt hij het risico aansprakelijk te zijn jegens de curator. Uit zorgvuldigheid laat de notaris zich dan in kort geding dagvaarden.
Dragen van de kosten
Bijzonder aan de onderhavige zaak is niet zozeer de beslissing dat de notaris zijn medewerking moet verlenen, maar dat hij niet in de proceskosten wordt veroordeeld. De curator en de notaris dragen ieder de eigen kosten. De rechtbank motiveert dat echter slechts door op te merken dat de notaris – gezien zijn positie tussen de curator en de hypotheekhouder – geen andere keus had dan de zaak ter beoordeling aan de rechter voor te leggen. Een uitvoerigere motivatie zou voor een bredere toepasbaarheid van deze beslissing (partijen dragen ieder de eigen kosten) wel wenselijk zijn. Niettemin is het een handige uitspraak voor het geval een notaris zich in eenzelfde benarde situatie bevindt.
Meer weten? Neem contact op met Nienke de Winter VLC & Partners
Meer over aansprakelijkheid
Ook interessant nieuws voor business professionals
